„Szekspirowskie miasto. Eseje” Auden

Badacze od wieków analizują dzieła Szekspira. Próbują znaleźć odpowiedź na nurtujące ich pytania: na czym polega fenomen sztuk Szekspira? W czym tkwi tajemnica jego sukcesu? Na te pytania jest wiele odpowiedzi, ale czy któraś jest prawdziwa? Czy Audenowi, jednemu z najpopularniejszych poetów i eseistów XX wieku udało się znaleźć w twórczości najsłynniejszego pisarza świata coś nowatorskiego?   

Auden twórczości Szekspira poświęcił całą książkę. Składa się ona z siedmiu części: The Globe, czyli kula ziemska, Książęcy pies, Interludium: zabawa w życzenia, Bracia i obcy, Dżoker w talii kart, Postcriptum: nauka piekielna. Każda z nich została poświęcona innemu dramatowi. To oryginalne i wysmakowane odczytania na nowo znanych już dzieł wielkiego twórcy.

Szekspir czytany na nowo

Podczas lektury na nowo poznamy znane nam już utwory. Podążając za tokiem rozumowania Audena dostrzeżemy rzeczy, których wcześniej nie widzieliśmy, będziemy czytać Szekspira w nowym kontekście. Nie musimy zgadzać się z tezami postawionymi w książce, ale warto je rozważyć.  Szkice „Szekspirowskie miasto. Eseje” stanowią małą skarbnicę wiedzy o teatrze elżbietańskim, i greckiej tragedii. Co więcej, są błyskotliwym studium bohaterów szekspirowskich tragedii. Auden poświęcił dużo miejsca na szczegółowe rozważania dotyczące psychiki bohaterów, ich wyborów, zachowań. Badacz podkreśla cudowną mnogość bohaterów literackich, ich charakterów i sytuacji, w jakich się znaleźli – bardzo często byli to ludzie czynu, odważni i gotowi na wszystko. Wysnuwa również odważną tezę – uważa, że Szekspir urodził się w idealnych czasach dla swoich dzieł, gdy dramat nie był już tak ściśle związany z doktryną religijną i mógł wznieść się na nowe wyżyny. 

Szekspir zajmuje w naszej literaturze pozycję Barda Numer Jeden, z zasłużonego pierwszeństwa wynika jednak niefortunny skutek: na ogół poznajemy jego sztuki nie w teatrze, lecz w klasie szkolnej czy bibliotece, tak więc gdy ostatecznie udaje nam się obejrzeć przedstawienie, nie mamy już w sobie naiwnej otwartości na zaskoczenie, jedynego właściwego nastawienia, w jakim powinno się odbierać dramat. 

Bardzo ciekawy i troszeczkę odbiegający od twórczości Szekspira jest rozdział „Interludium: zabawa w życzenia”. Zawiera on omówienia francuskich oraz niemieckich baśni ludowych. Auden skupia się tutaj na różnicach w budowie tych baśni, analizuje sposoby opisywania tych samych motywów. Wyjaśnia na czym polega specyfika baśni jako gatunku oraz baśniowego bohatera.  

Można sobie wyobrazić, że w Niebie istnieje książka teleadresowa, przy czym musiałaby ona być olbrzymia, aby pomieścić Imię i adres każdego elektronu we wszechświecie. W Piekle takiej książki być nie może, gdyż tam, tak jak w więzieniu i wojsku, wszyscy znani są nie pod własnym imieniem, ale jako numery Nie to,że mają numery – są numerami.   

„Szekspirowskie miasto. Eseje” stanowią prawdziwą literacką ucztę, nie tylko dla fanów Szekspira. Pozwalają poszerzyć horyzonty, kreatywnie podejść do analizy i interpretacji dzieł, które wpisały się w kanon literatury światowej. Nie sięgajcie po nie jeśli poszukujecie lekkiej rozrywki i chwili zapomnienia  lekturze. Szkice te stanowią pewnego rodzaju wyzwanie, intelektualną zagadkę. Nie są lekturą „dla zabicia czasu”, lecz książką, po którą należy sięgnąć świadomie i z nastawieniem na naukę oraz wysiłek umysłowy. Jeśli sięgniecie po nie z takim nastawieniem gwarantuję, że nie będziecie rozczarowani.

Za egzemplarz recenzencki dziękujemy wydawnictwu

Komentarze

komentarze