List w butelce i zbrodnia sprzed lat – „Wybawienie” Jussi Adler Olsen

Moja dzisiejsza propozycja jest kierowana do osób, które lubią kryminały z żyłką emocji i niewiadomej. „Wybawienie” jest jedną z książek serii „Departament Q”, znajdującej się na listach bestsellerów wielu krajów. Czym jest „Departament Q”? Jednostką policji zajmującą się sprawami sprzed lat, zapomnianymi i nierozwiązanymi. Pewnego dnia jego  pracownicy dostają przesyłkę, rozbitą butelkę i list, który był w jej wnętrzu.

Całą jednostkę tworzą trzy osoby Carl Morck, Assad i Rose. Trzy zupełnie inne osobowości, o różnym spojrzeniu na prowadzone sprawy i odmiennym poczuciu humoru. Kiedy dostają tajemniczy list wiedzą jedynie, że jest stary i pisany najprawdopodobniej krwią… Nieczytelny, zamazany, wrzucony do butelki – dziecięcy żart, czy wołanie o pomoc? Okazuje się, że list może opisywać cierpienie dwóch chłopców, którzy przed laty zostali zamordowani. Dlaczego nigdzie nie ma żadnych informacji o ich zaginięciu i poszukiwaniach? Sprawa jest niezwykle trudna do rozgryzienia, do tego Departament Q ma problemy z inspekcją pracy, a Rose się rozchorowała i przysłała na swoje miejsce siostrę bliźniaczkę, Yrsę.

„Zsunął but i wbił drzazgę tak mocno w nadgarstek, że oczy mimowolnie napełniły się łzami. Przez minutę czy dwie krew kapała na jego lśniący but. Potem podarł duży kawałek papieru z posłania, zanurzył drzazgę we krwi, wykręcił się i naciągnął łańcuch, aby widzieć, co pisze za plecami. Najlepiej jak potrafił, używając drobnych liter, opowiedział o ich cierpieniu. Na koniec podpisał się, zwinął papier i włożył do butelki. […]

Wtedy drzwi się otworzyły, a do środka wkroczył zwalisty cień w chmurze białego, śnieżnego pyłu.

Cisza. Rozległo się pluśnięcie. Butelka została wypuszczona.”

Autor stworzył bardzo płynnie przejścia między różnymi stanami emocjonalnymi, od ironii i śmiesznych wymiany zdań między pracownikami Departamentu Q, przez mrożące krew w żyłach chwile grozy ofiar tajemniczego mordercy. Ponieważ jest to kolejna książka z serii, pojawiają się nawiązania do poprzednich części, ale dotyczą one zazwyczaj osobistych zdarzeń i relacji między poszczególnymi osobami, dlatego nie kolidują z fabułą.

Poza główną kryminalną fabułą, „Wybawienie” ma elementy książki o podłożu psychologicznym. Opowiada o sektach, złożoności ich funkcjonowania i konsekwencjach odstępowania od przyjętych norm. Bardzo wyraźnie widać, jak bardzo osoby, które doświadczyły krzywd w przeszłości są podatne na życie we wspólnocie. Dzięki temu, że rozdziały naprzemiennie opisują działalność Departamentu Q z poczynaniami zbrodniarza, można przyjrzeć się motywom tego drugiego, dowiedzieć się o jego rodzinie i mrocznym dzieciństwie. Jego ofiary są wybierane bardzo starannie, czym się kieruje?

W książce jest kilka niejasnych momentów, sytuacji, które miałam nadzieję, że wraz z rozwojem akcji się rozwiążą. Dotyczą one przede wszystkim tajemniczego zachowania muzułmana Assada i jego arabskich rozmów oraz dziwnej przypadłości i zachowania Rose. Nie jest także do końca rozwiązana prywatna sytuacja Carla. Myślę jednak, że jest to celowy zabieg pisarza i kontynuacja zdarzeń będzie w kolejnej części.

„Wybawienie” jest pozycją, która może zainteresować przede wszystkim tych, którzy poza zwykłym śledztwem szukają w książce czegoś więcej, głębszej treści, która pomoże dostrzec motywy ludzkich działań. Jak wspomniałam wcześniej, pojawia się wiele skrajnych emocji, co także uważam za zaletę. Rosnące napięcie jest rozładowywane, a tuż po humorystycznej sytuacji, następują momenty grozy. Można odnieść wrażenie, że każdy rozdział, podobnie jak filmowe tasiemce, przerywany jest w kulminacyjnym momencie i skłania do tego, by od razu zacząć następny.

Za egzemplarz do recenzji dziękujemy Wydawnictwu słowo/obraz terytoria

„Departament Q” osiągnął status bestsellera m.in. w Danii, Niemczech, Austrii, Norwegii i w Stanach Zjednoczonych. W Polsce wydano dotąd trzy części serii. Trzy tomy bestsellerowej serii kryminałów o Departamencie Q, stworzonej przez duńskiego mistrza nordic noir. Jussi Adler-Olsen urodził się w roku 1950 w Kopenhadze. Studiował medycynę, socjologię, psychologię, nauki polityczne i filmoznawstwo. Zanim zajął się zawodowo pisaniem, pracował jako redaktor gazety i wydawca.  Praw­dziwej popularności przysporzyła mu seria powieści kryminalno-sensacyjnych o Departamencie Q duńskiej policji. 

Komentarze

komentarze