Lucy Maud Montgomery i jej osobiste dramaty i światowe sukcesy.

W tym roku będziemy obchodzić 140-tą rocznicę urodzin Lucy Maud Montgomery – kanadyjskiej pisarki, którą świat pokochał za serię powieści o Ani z Zielonego Wzgórza. Pewnie większość czytelników wyobraża sobie autorkę, jako osobę radosną, o sympatycznym i pogodnym usposobieniu – przecież ktoś o innym usposobieniu nie mógłby napisać takich ciepłych nowel ani wymyślić takiej uroczej osóbki, jaką była Ania Shirley. Jednak nawet tyle lat po śmierci Montgomery, wciąż odkrywa się mroczne tajemnice pisarki. Jej życiorys jest intrygujący i na pewno sprzeczny z naszymi wyobrażeniami.

Dobre złego początki.

Lucy Maud Montgomery przyszła na świat 30 listopada w 1874r. w Clifton, na Wyspie Księcia Edwarda w Kanadzie. Lucy była jedynym dzieckiem Hugh Johna Montgomery’ego i Clary Woolner Macneill Montgomery. Matka zmarła na gruźlicę, kiedy Lucy miała niecałe dwa latka. Wtedy ojciec oddał córkę do adopcji swoim teściom – Alexandrowi Marquis Macneill i Lucy Woolner Macneill. Pan Montgomery przeniósł się do zachodniej części Kanady. Dziadkowie wychowywali wnuczkę stosując surowe zasady, zapominając o okazywaniu dziewczynce miłości i przywiązania. Na szczęście w pobliżu mieszkała siostra matki Lucy – ciotka Annie Macneill Campbell, której dom stał zawsze dla Lucy otworem, a ona sama okazywała swojej siostrzenicy wiele troski i zainteresowania.

Ojciec Lucy ożenił się ponownie i miał dzieci z drugiego małżeństwa, jednak Lucy Maud Montgomery nie utrzymywała bliższego kontaktu z przyrodnim rodzeństwem. W 1890r. Lucy postanowiła wprawdzie na ponad rok zamieszkać z własnym ojcem oraz jego rodziną, jednak jej stosunki z macochą układały się fatalnie. Lucy została tam tak długo tylko ze względu na przywiązanie do ojca. Podczas tego okresu w gazecie „The Patriot” ukazuje się wiersz autorstwa Lucy zatytułowany „On Cape LeForce”.

Po swoim powrocie na wyspę Księcia Edwarda, Lucy ukończyła szkołę w 1891r. i rozpoczęła dwuletni kurs nauczycielski w college’u Prince of Wales. Jej kariera nauczycielska trwała wprawdzie tylko cztery lata (1894-1898), ale w jej trakcie zaręczyła się ona ze swoim kuzynem Edwinem Simpsonem. Prawdziwą miłością obdarzyła jednak w Hermanie – był to syn państwa Leard, rodziny farmerów, u których Lucy wynajmowała mieszkanie. Niedługo potem romans z Hetmanem został zakończony – w 1898r. zmarł dziadek Lucy i pisarka powróciła do rodzinnego miasta i zamieszkała ze swoją babcią, aby ją wesprzeć po śmierci jej męża – mieszkała z nią już do końca jej życia, czyli przez kolejne 13 lat. Lucy zerwała też zaręczyny z Edwinem, zdając sobie sprawę, że nie darzyła go dość głębokim uczuciem.

Na początku XX wieku, w latach 1901-1902 Lucy pracowała w gazecie „The Daily Echo” na posadzie redaktorki. Nie przestawała jednak rozwijać swoich umiejętności pisarskich – jej opowiadania były publikowane w wielu kanadyjskich gazetach – pisała na tyle dobrze, że dawała radę utrzymywać się z pisarstwa.

Małżeństwo i rozkwit kariery.

W 1911r. Lucy wyszła za mąż za pastora prezbiteriańskiego. Był to Evan MacDonald, którego Lucy poślubiła, nie z miłości, a dlatego, że była to dobra partia. Poza tym miała ona już 37 lat i w tamtych czasach była już od dawna starą panną. Państwo MacDonald mieli trzech synów: Chester’a urodzonego w roku 1912, Hugh, który niestety zmarł podczas porodu w 1914 r. i Stuart’a, który urodził się w 1915r. Lucy jako żona pastora i matka zajmowała się prowadzeniem szkółki niedzielnej, wychowywaniem synów, poza tym lubiła pielęgnować swój ogród oraz fotografię. W 1905r. Lucy Maud Montgomery zaczęła pisać swoją najlepszą powieść „Anię z Zielonego Wzgórza”, a już w 1908r. została opublikowana „Ania z Zielonego Wzgórza”, która okazała się światowym hitem – przetłumaczono ją na wiele języków (w tym język Braille’a). Lucy dużo pisała w tym czasie – pracowała nad kolejnymi częściami Ani oraz innymi powieściami. Pomimo pozornego szczęścia rodzinnego oraz sukcesów na polu pisarskim Lucy była dość osamotniona w życiu i przelewała swoje smutki na kartki osobistego dziennika. Zostały one wydane później w formie książkowej, w Polsce pod tytułami „Krajobraz dzieciństwa” oraz „Uwięziona dusza”. Ukazują one jej dobrą edukację, inteligencję i spostrzegawczość, ale także zwykłe ludzkie sprawy, ukazujące całe jej życie, które skrzętnie opisywała na łamach pamiętników. Pod koniec życia wpisy w dzienniku stają się rzadsze i brzmią raczej jak krzyk rozpaczy – okazuje się, że egzystencja Lucy miała znacznie smutniejsze zabarwienie, niż mogłoby się nam wydawać. Przedłużająca się depresja jej męża doprowadziła do tego, że w 1935r. zrezygnował on z bycia pastorem i przeniósł się z rodziną do Toronto. W tym czasie pisarka zostaje odznaczona Orderem Imperium Brytyjskiego. Montgomery umiera 24 kwietnia w 1942r., a jej mąż w listopadzie rok później.

Czy Montgomery była szczęśliwa?

Pojawiło się wiele spekulacji na temat śmierci Lucy Maud Montgomery. W listopadzie 2008r. wnuczka pisarki – Kate Macdonald Butler (córka najmłodszego syna Lucy) – podała do publicznej wiadomości, jakoby jej babka popełniła samobójstwo poprzez zażycie leków nasennych. Dołącza do oświadczenia notatkę z pamiętnika, którą można uznać za swego rodzaju list pożegnalny, lecz może to być teza bardzo naciągana – faktycznie jest ona depresyjna, bo i Lucy przeszła kilka załamań nerwowych, ale niekoniecznie musi być ostatnim listem samobójczyni. Wnuczka Lucy Maud Montgomery decyduje się ujawnić te rewelacje w setną rocznicę publikacji „Ani z Zielonego Wzgórza” za pośrednictwem szanowanej gazety „The Globa and Mail” i oprócz informacji dotyczących końca życia znanej pisarki nie zawarła ona żadnych innych detali z jej życia. Można zaryzykować stwierdzenie, że wiedziała o niej niewiele więcej niż my czytając dzienniki Montgomery, która broniła dostępu do swojego życia prywatnego i tylko w pamiętnikach pozwalała sobie na tak szczere refleksje na tematy chociażby dotyczące depresji męża czy upadku moralnego jednego z jej synów. Samobójstwo pisarki to opinia jej syna Stewarda, który znalazł swoją matkę martwą oraz wyżej wspomnianą notatkę pozostawioną na nocnym stoliku koło łóżka. Do końca nie jest pewne czy Lucy Maud Montgomery popełniła samobójstwo czy zwyczajnie przedawkowała lekki nasenna przez przypadek – to wciąż pozostaje w sferze spekulacji.

Twórczość Lucy Maud Montgomery to nie tylko seria o Ani Shirley – poniżej prezentujemy kompletne zestawienie opowiadań i powieści pisarki:

Powieści:

1908 – „Ania z Zielonego Wzgórza”

1909 –  „Ania z Avonlea”

1910 – „Dziewczę z sadu” (inne tytuły: „Kilmeny ze starego sadu”, „Kilmeny z kwitnącego sadu”)

1911 – „Historynka” (inny tytuł: „Wakacje na starej farmie”)

1913 – „Złocista droga” (inny tytuł: „Złoty gościniec”)

1915 – „Ania na Uniwersytecie”

1917 – „Wymarzony dom Ani”

1919 – „Dolina Tęczy”

1921 – „Rilla ze Złotego Brzegu”

1923 – „Emilka ze Srebrnego Nowiu” (inny tytuł: „Emilka z Księżycowego Nowiu”)

1925 – „Emilka dojrzewa” (inne tytuły: „Emilka dorasta”, „Emilka szuka swojej gwiazdy”)

1926 – „Błękitny zamek”

1927 – „Emilka na falach życia” (inne tytuły: „Emilka szuka szczęścia”, „Dorosłe życie Emilki”)

1929 – „Czarodziejski świat Marigold” (inny tytuł: „Czary Marigold”)

1931 – „W pajęczynie życia” (inny tytuł: „Dzban ciotki Becky”)

1933 – „Pat ze Srebrnego Gaju”

1935 – „Pani na Srebrnym Gaju” (inny tytuł: „Miłość Pat”)

1936 – „Ania z Szumiących Topoli” (inny tytuł : „Ania z Szumiących Wierzb”)

1937 – „Jana ze Wzgórza Latarni” (inne tytuły: „Jane z Lantern Hill”, „Janka z Latarniowego Wzgórza”, „Jane ze Wzgórza Latarni”)

1939 – „Ania ze Złotego Brzegu”

Zbiory opowiadań:

1912 – „Opowieści z Avonlea”

1920 – „Pożegnanie z Avonlea”

Poniżej znajdują się zbiory znalezione i wydane przez syna Lucy Maud Montgomery, już po śmierci pisarki:

1974 – „Spełnione marzenia” (cz. 9 serii o Ani, jest to wersja niepełna)

1979 – „Panna młoda czeka”

1988 – „Takie jak Ania”

1989 – „Zapach wiatru”

1990 – „Biała magia”

1991 – „After Many Days: Tales of Time Passed”

1993 – „Against the Odds: Tales of Achievement”

1994 – „At the Altar: Matrimonial Tales”

1995 – „Święta z Anią i inne opowiadania na Boże Narodzenie”

1995 – „Across the Miles: Tales of Correspondence”

2009 – „Ania z Wyspy Księcia Edwarda” (część 9 serii o Ani, wersja uzupełniona. W 1974r. wydano ją pod tytułem „Spełnione marzenia”)

 

Pamiętniki:

 

1917 – „The Alpine Path: The Story of My Career”

1985 – „The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol I” (w Polsce wydano dzienniki pt.: „Krajobraz dzieciństwa i Uwięziona dusza” w 1996 r.)

1987 – „The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. II”

1993 – „The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. III”

1998 –  „The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. IV”

2004 – „The Selected Journals of L.M. Montgomery, Vol. V”

 

Komentarze

komentarze